GAZİ ÜNİVERSİTESİ BİLGİ PAKETİ - 2019 AKADEMİK YILI

DERS TANIMI
DİLBİLİMİNE GİRİŞ-I/TDE -351
Dersin Adı: DİLBİLİMİNE GİRİŞ-I
Dersin Kredisi: 2 Ders AKTS : 2
Dersin Yarıyılı: 5 Ders Türü : Seçmeli
DERS BİLGİLERİ
 -- DERSİN DİLİ
  Türkçe
 -- ÖĞRETİM ELEMAN(LAR)I
  Prof. Dr. ÇETİN PEKACAR
 -- ÖĞRETİM ELEMANI WEB SİTESİ/SİTELERİ
  http://websitem.gazi.edu.tr/site/pekacar http://websitem.gazi.edu.tr/site/pekacar
 -- ÖĞRETİM ELEMANI E-POSTASI/E-POSTALARI
  pekacar@gazi.edu.tr
 -- ÖĞRENME ÇIKTILARI
Dil biliminin kısaca tarihi gelişimini ve başlıca dil bilim okullarını anlatır.
Dil biliminin bir bilim dalı olarak temel özelliklerini söyler ve geleneksel dil bilgisi ile aralarındaki farkları, karşılaştırmalı olarak anlatır.
Dil göstergesinin ne olduğunu; “çizgisellik”, “nedensizlik”, “değişmezlik ve değişebilirlik” gibi özelliklerini örnekler vererek açıklar.
Dil dışı göstergeler ile dil göstergesini karşılaştırarak açıklar.
Dil bilimin başlıca kavramlarını örneklerle açıklar.
Dildeki başlıca karşıtlıkları örnekler vererek açıklar.
Dilsel iletişimin temel ögelerini ve işlevlerini verilen metin üzerinde nedenlerini açıklayarak gösterir.
Amerikan Yapısalcılığının dil bilimine getirdiği yenilik ve katkıları anlatır.
Dil bilimi ile ilgili temel kaynakları söyleyebilir.
 -- DERSİN VERİLİŞ BİÇİMİ
   Bu ders sadece yüz yüze eğitim şeklinde yürütülmektedir.
 -- DERSİN ÖNKOŞULLARI
   Bu dersin önkoşulu yada eş koşulu bulunmamaktadır.
 -- ÖNERİLEN DERSLER
   Bu dersle ilişkili önerilen başka dersler bulunmamaktadır.
 --DERS İÇERİĞİ
1. Hafta  Dil bilimi, tanımı, kapsamı, amaçları; bir bilim dalı olarak dil biliminin tartışılması
2. Hafta  Dil biliminin tarihçesi, dil biliminde yöntemler
3. Hafta  Dil dışı göstergeler ve dil göstergesi
4. Hafta  Dil ve iletişim; dilsel iletişimin ögeleri ve işlevleri
5. Hafta  F. de Saussure ve dil bilimi
6. Hafta  F. de Saussure'e göre dildeki ikili karşıtlıklar
7. Hafta  F. de Saussure'den sonra Avrupa'da dil bilimi
8. Hafta  Ara Sınav
9. Hafta  Prag Dil bilim Çevresi ve işlevsel ses bilgisi
10. Hafta  Fransız Dil Bilim Okulu, temsilcileri ve görüşleri
11. Hafta  Kopenhag Dilbilim Çevresi ve Glosematik
12. Hafta  Amerikan Yapısalcılığının gelişimi
13. Hafta  Noam Chomsky ve Üretici Dönüşümlü Dil bilgisi kuramı
14. Hafta  Genel Değerlendirme
15. Hafta  
16. Hafta  
 -- ZORUNLU YA DA ÖNERİLEN KAYNAKLAR
  1.KIRAN, Zeynel-KIRAN Ayşe; Dilbilime Giriş, Ankara, Seçkin Yay., 2000. 2.Aksan, Dogan; Her Yönüyle Dil (Ana Çizgileriyle Dilbilim), Ankara, TDK Yay., 2000. 3.AKSAN, Doğan; Dilbilim Seçkisi (Günümüz Dilbilimiyle İlgili Yazılarından Çeviriler), Ankara, TDK Yay., 1982. 4.UZUN, Nadir Engin; Ana Çizgileriyle Evrensel Dilbilgisi ve Türkçe, İstanbul, Multilingual Yabancı Dil Yay., 2000. 5. SAUSSURE, Ferdinand de; Genel Dilbilim Dersleri, çev.: Berke Vardar, İstanbul, Multilingual Yabancı Dil Yay., 2001. 6. KARAAĞAÇ, Günay; Dil Bilimi Terimleri Sözlüğü, Ankara, TDK Yay., 2013.
 -- ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ
  Anlatım, Soru-Yanıt, Gösterme, Uygulama - Alıştırma
 -- STAJ / UYGULAMA
  YOK
 -- DEĞERLENDİRME YÖNTEMİ VE GEÇME KRİTERLERİ
 
Sayısı
Toplam Katkısı(%)
 Ara Sınav
1
40
 Ödev
0
0
 Uygulama
0
0
 Projeler
0
0
 Pratik
0
0
 Quiz
0
0
 Yıliçinin Başarıya Oranı (%)  
40
 Finalin Başarıya Oranı (%)  
60
 -- İŞ YÜKÜ
 Etkinlik  Toplam hafta sayısı  Süre (Haftalık Saat)  Dönem boyu toplam iş yükü
 Haftalık teorik ders saati
14
2
28
 Haftalık uygulamalı ders saati
0
 Okuma Faaliyetleri
14
1
14
 İnternette tarama, kütüphane çalışması
14
1
14
 Materyal tasarlama, uygulama
0
 Rapor hazırlama
0
 Sunu hazırlama
0
 Sunum
0
 Ara sınav ve ara sınava hazırlık
1
2
2
 Final sınavı ve final sınavına hazırlık
1
3
3
 Diğer
0
 TOPLAM İŞ YÜKÜ: 
61
 TOPLAM İŞ YÜKÜ / 25 : 
2.44
 DERSİN AKTS KREDİSİ: 
2
 -- PROGRAM ÖĞRENME ÇIKTILARI KATKI DÜZEYLERİ
NO
 PROGRAM ÖĞRENME ÇIKTILARI
1
2
3
4
5
1
Atatürk ilkeleri konusunda bilinçlenir ve inkılap tarihi konusunda bilgi edinir.
2
Dil öğretiminde ve dilbilimsel çalışmalarda bilgisayar teknolojilerini kullanma konusunda bilgi sahibi olur ve bu konuda beceri kazanır.X
3
Yabancı diller konusundaki bilgi ve yetkinliğini artırır. Türk dili ve edebiyatı alanında yapılan güncel araştırmaları takip eder, yabancı dil yeteneğini kullanarak yabancı meslektaşları ile iletişim kurar, alanı ile ilgili bilgi paylaşımında bulunur.X
4
Türkçeyi doğru, güzel ve etkin bir biçimde konuşma ve yazma kuralları çerçevesinde öğrenir.X
5
Klasik Türk edebiyatı dilbilgisi özelliklerini, alfabesini öğrenir.
6
Tarihî Türk lehçelerinin dilbilgisi özelliklerini, alfabelerini, kelime hazinesini öğrenir. Tarihî Türk lehçelerine ait metinleri okuyabilir, tarihî Türk lehçelerinin metinlerini transkribe eder, bu metinleri Türkiye Türkçesine aktararak üzerinde dilbilimsel inceleme yapabilir.X
7
Sahada derleme, yöntem ve teknikleri hakkında bilgi sahibi olur.X
8
Çağdaş Türk lehçelerinin dilbilgisi özelliklerini, alfabelerini, kelime hazinesini öğrenir.X
9
Modern Türk edebiyatının dönemlerini, bu dönemin özelliklerini, edebî akımlarını, şahsiyetlerini ve eserlerini öğrenir. Bunları, edebiyat biliminin kuram ve yöntemlerinden yararlanarak öğrenir.
10
Türkiye Türkçesi ağızlarının ses ve şekil bilgisi özelliklerini, ağız araştırmalarının yöntemlerini, ağız araştırmalarında derleme yöntem ve tekniklerini öğrenir.X
11
Anonim, âşık ve tasavvuf edebiyatlarının temel eserlerini okur ve döneme has fikir akımları çerçevesinde bu metinleri yorumlar. Edinmiş olduğu bilgi birikiminden yararlanarak tür, şekil ve üslûp meselelerinde donanım sahibi olur. Bu donanımı tarihî ve kültürel veriler çerçevesinde modern kuram ve yöntemler ışığında değerlendirmeyi öğrenir.
12
Türk dilbilgisini ses, şekil, sözdizimi anlam ve söz varlığı düzeylerinde dilbilim yöntem ve kuramlarından yararlanarak karşılaştırmalı olarak inceler ve çözümler.X
13
Türk halk edebiyatının ve halkbiliminin tarihî gelişimini söz konusu alanın beşerî bilimlerle ilişkisi çerçevesinde kavrar.
14
Modern dilbilim ve halkbilim kuram ve yöntemleri hakkında bilgi sahibi olur ve bunları metinlere uygulama becerisi kazanır.X
15
Klasik Türk edebiyatının poetikası, dönemleri, hayat ve toplumla olan ilişkisi, dil-kültür ve medeniyete olan katkılarıyla günümüz edebiyatına olan etkilerini öğrenir.
16
Türk dili ve edebiyatı alanında edinmiş olduğu bilgiyi, modern çağın teknik imkânlarını kullanarak oluşturur, düzenler, saklar ve paylaşır.X
17
Türk dili ve edebiyatı alanı ile ilgili bilgileri sorumluluğu altındakilere bilişsel ve duyuşsal öğrenme becerileri ile aktarır.X
18
Türk dili ve edebiyatı alanında kişi ve kurumları bilgilendirir ve onlara düşüncelerini aktarır. Alanı ile ilgili çözüm önerilerini modern kuramlara dayanarak uygulamalı olarak ortaya koyar.X
19
Türk dili ve edebiyatı alanında edinmiş olduğu bilgi ve becerileri, disiplinler arası çalışmalarda kullanır.X
20
Türk dili ve edebiyatı alanı ile ilgili sosyal, kültürel ve sanatsal ve akademik etkinliklere katılır, bu tür etkinliklerin düzenlenmesinde rol alır.X