GAZİ ÜNİVERSİTESİ BİLGİ PAKETİ - 2019 AKADEMİK YILI

DERS TANIMI
BUGÜNKÜ TÜRK LEHÇELERİ-I/TDE -301
Dersin Adı: BUGÜNKÜ TÜRK LEHÇELERİ-I
Dersin Kredisi: 2 Ders AKTS : 3
Dersin Yarıyılı: 5 Ders Türü : Zorunlu
DERS BİLGİLERİ
 -- DERSİN DİLİ
   Türkçe
 -- ÖĞRETİM ELEMAN(LAR)I
   Prof. Dr. Fatma ÖZKAN
 -- ÖĞRETİM ELEMANI WEB SİTESİ/SİTELERİ
  http://websitem.gazi.edu.tr/site/fozkan
 -- ÖĞRETİM ELEMANI E-POSTASI/E-POSTALARI
  fozkan@gazi.edu.tr
 -- ÖĞRENME ÇIKTILARI
Öğrenciler Türkçenin çağdaş lehçelerinin sınıflandırılmasında kullanılan ölçütleri öğrenir.
Türk lehçelerinin başlıca fonetik ve morfolojik özelliklerini öğrenir.
Lehçeye ait eserler ve yapılan çalışmalar hakkında bilgi edinir.






 -- DERSİN VERİLİŞ BİÇİMİ
  Bu ders sadece yüz yüze eğitim şeklinde yürütülmektedir.
 -- DERSİN ÖNKOŞULLARI
  Bu dersin önkoşulu yada eş koşulu bulunmamaktadır.
 -- ÖNERİLEN DERSLER
  Bu dersle ilişkili önerilen başka dersler bulunmamaktadır.
 --DERS İÇERİĞİ
1. Hafta   Tatar Türkleri, Tataristan Cumhuriyeti ve Tatar Türkçesinin teşekkülü hakkında kısa bilgiler, Tataristan’da kullanılan Kiril esaslı alfabe.
2. Hafta   Tatar Türkçesi ünlü sistemi, farklı ünlüler, ünlü uyumları (Türkiye Türkçesiyle mukayeseli), Kiril harfli Tatar alfabesi ile yazılmış metinleri okuma
3. Hafta   Ünlü değişmeleri (Eski Türkçeye göre ve Türkiye Türkçesiyle mukayeseli)Tatar Türkçesinden bir metin üzerinde inceleme çalışmaları.
4. Hafta   Ünsüz sistemi, farklı ünsüzler, ünsüz değişmeleri (Eski Türkçeye göre ve Türkiye Türkçesiyle mukayeseli),Ünsüz uyumları ve uyumsuzlukları.Alıştırmala
5. Hafta   Diğer ses hadiseleri: Benzeşme, aykırılaşma, ünsüz türemesi, ünlü düşmesi, yer değiştirme; Tatar Türkçesinden örnek bir metin üzerinde uygulama.
6. Hafta   Ses bilgisi özeti; Tatar Türkçesinden örnek bir metin üzerinde uygulama çalışmaları.
7. Hafta   Yapım ekleri (Türkiye Türkçesine göre farklı olanlar), İsim çekimi: Hâl ekleri,Şahıs ve işaret zamirleri ve çekimleri. Örnek bir metin üzerinde çalış
8. Hafta   Ara Sınav
9. Hafta   Fiil çekimi: Şahıs ekleri, Geçmiş zaman (1., 2., 3., 4. Tip geçmiş zamanlar); Tatar Türkçesinden örnek bir metin üzerinde uygulama çalışmaları.
10. Hafta   Fiil çekimi: Şimdiki zaman, geniş zaman ve gelecek zaman; Tatar Türkçesinden örnek bir metin üzerinde uygulama çalışmaları.
11. Hafta   Fiil çekimi: Emir, istek, şart ve gereklilik; Tatar Türkçesinden örnek bir metin üzerinde uygulama çalışmaları.
12. Hafta   Fiil çekimi: Birleşik zamanlar, Fiil çekimi: İsim fiilinin çekimi; Tatar Türkçesinden örnek bir metin üzerinde uygulama çalışmaları.
13. Hafta   Sıfat-fiil ve zarf-fiiller (Türkiye Türkçesine göre farklı olanlar), İktidarî fiil: Olumlu ve olumsuz şekiller, Zarflar ve edatlar.Metin üzerinde çal
14. Hafta   Genel Değerlendirme
15. Hafta  
16. Hafta  
 -- ZORUNLU YA DA ÖNERİLEN KAYNAKLAR
   1. ERCİLASUN, B., Ahmet, vd.; Türk Lehçeleri Grameri, Ankara, Akçağ Yay., 2007. 2. ERCİLASUN, B., Ahmet, vd.; Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri SözlüğüI-II, Ankara, Kültür Bakanlığı Yayınları, 1991. 3. TEKİN, Talat ; ÖLMEZ, Mehmet; Türk Dilleri, İstanbul, Simurg Yay., 1999. 4. BURAN, Ahmet, Çağdaş Türk Lehçeleri, Ankara, Akçağ Yay., 2001 5. ÖNER, Mustafa, Kazan-Tatar Türkçesi Sözlüğü, Ankara, TDK, 2009. 6. ÖZKAN, Fatma, Abdullah Tukay’ın Şiirleri, Ankara, TKAE,1994. 7. Tatar Tilinin Anlatmalı Süzligi I-II-III, Kazan, Tataristan Kitap Neşriyatı, 1977,1979,1981. 8. SAFİLLUNA F.S; ZEKİYEV M.Z.; Hezirgi Tatar Edebi Tili, Kazan, Megarif Neşriyatı, 2006. 9. GANİYEV, Fuat; Tatar Grammatikası, Moskova-Kazan, 1998. 10. ÖZKAN, Nevzat; Türk Dilinin Yurtları, Ankara, Akçağ Yay., 2002.
 -- ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ
   Anlatım, Soru-Yanıt, Gösterme, Uygulama - Alıştırma
 -- STAJ / UYGULAMA
   Yok
 -- DEĞERLENDİRME YÖNTEMİ VE GEÇME KRİTERLERİ
 
Sayısı
Toplam Katkısı(%)
 Ara Sınav
1
40
 Ödev
0
0
 Uygulama
0
0
 Projeler
0
0
 Pratik
0
0
 Quiz
0
0
 Yıliçinin Başarıya Oranı (%)  
40
 Finalin Başarıya Oranı (%)  
60
 -- İŞ YÜKÜ
 Etkinlik  Toplam hafta sayısı  Süre (Haftalık Saat)  Dönem boyu toplam iş yükü
 Haftalık teorik ders saati
14
2
28
 Haftalık uygulamalı ders saati
0
 Okuma Faaliyetleri
10
1
10
 İnternette tarama, kütüphane çalışması
10
1
10
 Materyal tasarlama, uygulama
0
 Rapor hazırlama
0
 Sunu hazırlama
3
2
6
 Sunum
3
1
3
 Ara sınav ve ara sınava hazırlık
3
3
9
 Final sınavı ve final sınavına hazırlık
3
3
9
 Diğer
0
 TOPLAM İŞ YÜKÜ: 
75
 TOPLAM İŞ YÜKÜ / 25 : 
3
 DERSİN AKTS KREDİSİ: 
3
 -- PROGRAM ÖĞRENME ÇIKTILARI KATKI DÜZEYLERİ
NO
 PROGRAM ÖĞRENME ÇIKTILARI
1
2
3
4
5
1
Atatürk ilkeleri konusunda bilinçlenir ve inkılap tarihi konusunda bilgi edinir.
2
Dil öğretiminde ve dilbilimsel çalışmalarda bilgisayar teknolojilerini kullanma konusunda bilgi sahibi olur ve bu konuda beceri kazanır.
3
Yabancı diller konusundaki bilgi ve yetkinliğini artırır. Türk dili ve edebiyatı alanında yapılan güncel araştırmaları takip eder, yabancı dil yeteneğini kullanarak yabancı meslektaşları ile iletişim kurar, alanı ile ilgili bilgi paylaşımında bulunur.
4
Türkçeyi doğru, güzel ve etkin bir biçimde konuşma ve yazma kuralları çerçevesinde öğrenir.X
5
Klasik Türk edebiyatı dilbilgisi özelliklerini, alfabesini öğrenir.
6
Tarihî Türk lehçelerinin dilbilgisi özelliklerini, alfabelerini, kelime hazinesini öğrenir. Tarihî Türk lehçelerine ait metinleri okuyabilir, tarihî Türk lehçelerinin metinlerini transkribe eder, bu metinleri Türkiye Türkçesine aktararak üzerinde dilbilimsel inceleme yapabilir.
7
Sahada derleme, yöntem ve teknikleri hakkında bilgi sahibi olur.
8
Çağdaş Türk lehçelerinin dilbilgisi özelliklerini, alfabelerini, kelime hazinesini öğrenir.X
9
Modern Türk edebiyatının dönemlerini, bu dönemin özelliklerini, edebî akımlarını, şahsiyetlerini ve eserlerini öğrenir. Bunları, edebiyat biliminin kuram ve yöntemlerinden yararlanarak öğrenir.
10
Türkiye Türkçesi ağızlarının ses ve şekil bilgisi özelliklerini, ağız araştırmalarının yöntemlerini, ağız araştırmalarında derleme yöntem ve tekniklerini öğrenir.
11
Anonim, âşık ve tasavvuf edebiyatlarının temel eserlerini okur ve döneme has fikir akımları çerçevesinde bu metinleri yorumlar. Edinmiş olduğu bilgi birikiminden yararlanarak tür, şekil ve üslûp meselelerinde donanım sahibi olur. Bu donanımı tarihî ve kültürel veriler çerçevesinde modern kuram ve yöntemler ışığında değerlendirmeyi öğrenir.
12
Türk dilbilgisini ses, şekil, sözdizimi anlam ve söz varlığı düzeylerinde dilbilim yöntem ve kuramlarından yararlanarak karşılaştırmalı olarak inceler ve çözümler.X
13
Türk halk edebiyatının ve halkbiliminin tarihî gelişimini söz konusu alanın beşerî bilimlerle ilişkisi çerçevesinde kavrar.
14
Modern dilbilim ve halkbilim kuram ve yöntemleri hakkında bilgi sahibi olur ve bunları metinlere uygulama becerisi kazanır.X
15
Klasik Türk edebiyatının poetikası, dönemleri, hayat ve toplumla olan ilişkisi, dil-kültür ve medeniyete olan katkılarıyla günümüz edebiyatına olan etkilerini öğrenir.
16
Türk dili ve edebiyatı alanında edinmiş olduğu bilgiyi, modern çağın teknik imkânlarını kullanarak oluşturur, düzenler, saklar ve paylaşır.
17
Türk dili ve edebiyatı alanı ile ilgili bilgileri sorumluluğu altındakilere bilişsel ve duyuşsal öğrenme becerileri ile aktarır.
18
Türk dili ve edebiyatı alanında kişi ve kurumları bilgilendirir ve onlara düşüncelerini aktarır. Alanı ile ilgili çözüm önerilerini modern kuramlara dayanarak uygulamalı olarak ortaya koyar.
19
Türk dili ve edebiyatı alanında edinmiş olduğu bilgi ve becerileri, disiplinler arası çalışmalarda kullanır.X
20
Türk dili ve edebiyatı alanı ile ilgili sosyal, kültürel ve sanatsal ve akademik etkinliklere katılır, bu tür etkinliklerin düzenlenmesinde rol alır.